EGITASMOAREN NONDIK NORAKOAK

METODOLOGIA

Ikaskuntza autobideratua hezkuntza-ikuspegia da, non gizabanakoak bere gain hartzen duen bere ikaskuntza-prozesuaren erantzukizun nagusia, plangintza, gauzatzea eta ebaluazioa barne. Metodo honetan, ikasleak kontrol esanguratsua du zer, nola, noiz eta non ikasten duen jakiteko. Hona hemen ikaskuntza autozuzenduaren funtsezko alderdi batzuk: 

  • Autonomia: Ikasleen ardura da ikaskuntza-helburuak zehaztea eta horiek nola lortu erabakitzea. Horri esker, interesatzen zaizkien gaiak azter ditzakete, eta haien beharretara eta erritmora egokitu. 
  • Autoerregulazioa: Ikasleek autoerregulazio-trebetasunak garatu behar dituzte, hala nola denboraren kudeaketa, plangintza eta autoebaluazioa. Trebetasun horiek funtsezkoak dira autozuzendutako ikaskuntzan arrakasta izateko. 
  • Baliabideak: Ikasleek ikasteko baliabideak bilatu eta hautatzen dituzte, liburuak, lineako ikastaroak, bideoak, tutorialak, mentoriak eta gehiago barne har ditzaketenak. Baliabideak aukeratzea funtsezkoa da ikaskuntza haien beharretara eta lehentasunetara egokitzeko. 
  • Motibazio intrintsekoa: Autozuzendutako ikaskuntza, sarritan, motibazio intrintsekoan oinarritzen da, hau da, aztergaiaren benetako interesetik datorren motibazioan. Ikasleek gogoko dituzten gaiei buruz ikastea aukeratzen dute. 
  • Etengabeko ebaluazioa: Ikasleek beren burua ebaluatzen dute eta lortutako emaitzen arabera egokitzen dute ikaskuntza-ikuspegia. Atzeraelikadura funtsezkoa da hobetzeko eta aurrera egiteko. 
  • Malgutasuna: Autozuzendutako ikaskuntza edozein unetan eta lekutan gerta daiteke. Ikasleek beren ikaskuntza beren ordutegira eta lehentasunetara egokitu dezakete, eta horrek beste ardura batzuekiko kontziliazioa errazten du. 
  • Trebetasun kritikoen garapena: Ikaskuntza autozuzenduaren bidez, ikasleek trebetasun baliotsuak garatzen dituzte, hala nola ikerketa, pentsamendu kritikoa, erabakiak hartzea eta problemak ebaztea. 
  • Erantzukizuna: Ikasleak beren arrakastaren edo porrotaren erantzule dira autozuzendutako ikaskuntzan. Horrek erabaki arduratsuak hartzea eta autoebaluazioa sustatzen ditu. 

Autozuzendutako ikaskuntza bereziki eraginkorra da gai espezifikoak sakon aztertu, trebetasun espezifikoak eskuratu edo hezkuntza norberaren beharretara egokitu nahi duten heldu eta ikasle motibatuentzat. Hala ere, ikasle guztiak ezin dira eraginkorrak izan autozuzendutako ikaskuntza-ingurune batean, diziplina- eta automotibazio-maila handia eskatzen baitu. 

Hezitzaileek zeregin garrantzitsua izan dezakete ikaskuntza autozuzenduari laguntzeko, orientazioa, baliabideak eta atzeraelikadura emanez, eta ikasleei hezkuntza-ikuspegi horretan arrakasta izateko beharrezkoak diren trebetasunak garatzen lagunduz. 

HELBURU OROKORRAK

Proposamen didaktiko honetan sekuentzia honakoa izango da: gaiari sarrera, gaiaren inguruko ezagutzak barneratzeko prozesua, teoriatik praktikara igarotzeko atala, ikasitakoa bizitza errealeko egoera erreal batera ekartzeko proiektua eta azken ebaluazioa. Kasu honetan, edukiekin lotuta, sekuentzia honakoa izango litzateke: 

1. GAIAREN AURKEZPENA 

Lehenengo saioan herritarren zientzia zer den eta zer garrantzia duen azalduko zaie. Bertan, aurreiritziak ikusiko dira eta baita zer ikastea espero duten ere. Honekin batera, gai guztiak aurkeztuko zaizkie eta beraiengandik espero dena ere adieraziko zaie.  

2. ESPERIMENTUAK GAUZATZEA  

Atal honetan, berriz, proposatutako eduki guztiak eramango ditugu aurrera, gai bakoitzean honako sekunetzia jarraituz:  

  • Gaiari sarrera: zer dakigu gaiari buruz? Zer egingo dugu eta zer material erabiliko ditugu? 
  • Esperiementua egin: etxean edo ikastetxean egiteko aukera eskainiko zaie.  
  • Pausoz pauso nola egin duten eta pauso bakoitzean gertatzen dena behatu beharko dute. Gertakari hauen zergaitia ere jakin beharko dute.  
  • Hausnarketa: Zer gertatu da? 
  • Esperimentuaren ondorio nagusiak aterako dituzte, eta ikasle batetik bestera egon diren desberdinasunei buruz hausnartuko da.  

3. EBALUAZIO: ZER IKASI DUGU?

Azken atal honetan 2. etapatik ateratako ikaskuntza guztiak zerrendatuko dira, beraientzat esanguratsuenak izan direnak aukeratuko dituzte eta 5eko taldeetan, DBH 1. eta 2. mailakoekin egiteko esperimentu bat prestatu beharko dute, ondoren hauengana joan eta beraiekin egin ahal izateko.   

HELBURU OROKORRAK

Ikasleek herritarren zientzia-proiektuetan aktiboki parte har dezaten sustatzea, behatzeko, datuak biltzeko, analisi kritikoa egiteko eta lankidetzan aritzeko trebetasunak garatuz, ikerketa zientifikoan modu esanguratsuan lagundu ahal izan dezaten eta zientziak gizartean duen garrantzia ulertu ahal izan dezaten. 

Helburu orokor horrek funtsezko alderdi batzuk biltzen ditu: 

    • Parte-hartze aktiboa: Ikasleek herritarren zientziari buruz ikasteaz gain, benetako proiektuetan aktiboki parte hartzea ere bilatzen da. 
    • Trebetasunak garatzea: Herritarren zientzian funtsezkoak diren trebetasun praktikoak garatzea du helburu, hala nola behaketa, datu-bilketa eta analisi kritikoa. 
    • Lankidetza: Lankidetza funtsezkoa da herritarren zientzian, herritarrek zientzialari profesionalekin batera lan egiten baitute. Ikasleek lankidetzan modu eraginkorrean ikastea espero da. 
    • Ekarpen esanguratsua: Helburua da ikasleek sentitzea herritarren zientzia-proiektuetan parte hartzeak benetako eragina duela ikerketa zientifikoan eta, oro har, gizartean. 
    • Zientziak gizartean duen garrantzia ulertzea: Azkenik, helburua da ikasleek ulertzea nola laguntzen duen herritarren zientziak ezagutza zientifikoaren aurrerapenean eta nola aurre egin diezaiekeen gizartean garrantzitsuak diren arazoei.

Unitate didaktiko horrek jarduera praktikoak, herritarren zientzia-proiektuen adibideak, etikari eta lankidetzaren garrantziari buruzko eztabaidak eta ikasleek ikasitakoa aplikatu ahal izateko herritarren zientzia-proiektu batean parte hartzeko aukera barne har ditzake. 

HELBURU ESPEZIFIKOAK

  • Herritarren zientziarekin ohitzea: 
      • Herritarren zientzia zer den eta herritarrek ikerketa zientifikoan nola parte har dezaketen ulertzea. 
      • Zientziaren hainbat arlotako herritarren zientzia-proiektuen adibide zehatzak identifikatzea. 
  • Behatzeko eta datuak biltzeko trebetasunak garatzea: 
      • Datuak sistematikoki eta zehatz behatzen eta erregistratzen ikasteko. 
      • Datuak biltzeko, eskura dauden tresnak eta teknologia erabiltzea. 
  • Datuen analisi kritikoa: 
      • Bildutako datuak aztertzeko eta ebaluatzeko trebetasunak garatzea. 
      • Datuetan patroiak, joerak edo emaitza esanguratsuak identifikatzen ikasteko. 
  • Etika Herritarren Zientzian: 
      • Etikak herritarren ikerketa zientifikoan duen garrantzia ulertzea. 
      • Pribatutasunarekin, konfidentzialtasunarekin eta datuen osotasunarekin lotutako gaiak eztabaidatzea herritarren zientzia-proiektuetan. 
  • Lankidetza eta talde-lana: 
      • Herritarren zientziari buruzko lankidetza-proiektuetan parte hartzea, taldeetan. 
      • Beste herritar eta zientzialari batzuekin benetan komunikatzen eta lankidetzan jarduten ikastea. 
  • Herritarren zientzia-proiektuetarako ekarpen aktiboa: 
      • Herritarren benetako zientziari buruzko proiektu batean parte hartzea, dela tokian-tokian, dela lineako plataforma baten bidez. 
      • Datuak biltzen eta/edo emaitzak aztertzen aktiboki laguntzea. 
  • Emaitzak jakinaraztea: 
      • Herritarren zientzia-proiektu baten aurkikuntzak eta emaitzak modu argi eta eraginkorrean komunikatzen ikastea. 
      • Emaitzak eskola-komunitateari edo publiko zabalagoari aurkeztea. 
  • Herritarren zientziaren eraginari buruzko gogoeta: 
      • Herritarren zientzia-proiektuetan parte hartzeak gizartean eta erabakiak hartzean nola eragin dezakeen hausnartzea. 
      • Eragin esanguratsua izan duten herritarren zientzia-proiektuen adibideak eztabaidatzea. 
Hasiera